Sunday, July 31, 2005

Gedicht: Vanitas (vergankelijkheid)

Vanitas
Eens waaien onze namen in 'n oude Wind,
die al zoveel namen kent of is vergeten,
en al 't verworvene en wie je hebt bemind,
zullen uit 't steen der aarde gesleten,
niets meer zijn dan een tuimelend blad,
dat op een hersfstdag terugkeert naar 't zand,
geen betekenis, behalve 't te banen pad,
voor 'n nieuwe illusie in een kinderhand.
Waarom kan ik niet opstaan, 'n halt afdwingen,
aan de dapp're tijd met soepele raderen,
en een minuutje langer de zee zien zingen,
voor mijn kleur zich vermengt met blanco bladeren.
Bas Steman
2005

Een leven in balans (effectieve keuzes volgens Stephen R. Covey)

De filosofie van FranklinCovey is gebaseerd op een paar uitgangspunten:

Effectieve mensen maken effectieve organisaties
Mensen presteren beter wanneer zij de zin van hun activiteiten inzien.
Creativiteit, gedrevenheid en talent haalt u in uw mensen naar boven door zingeving.
Managers kunnen een verandering stimuleren, maar de echte verandering vindt plaats bij en door de mensen zelf.
Wij maken eerst onze gewoonten, daarna maken onze gewoonten ons
Manage dingen, leidt mensen.

Persoonlijke prestaties worden behaald door mensen die de principes van effectiviteit zowel zakelijk als privé toepassen. Effectiviteit is het realiseren van die resultaten die mensen graag willen behalen, nu en in de toekomst.Het heeft alles te maken met mentaliteit, competenties, talenten en vertrouwen te midden van een turbulente wereld die constant verandert.Het heeft te maken met een visie op de toekomst, met communicatie en ontwikkeling. Het heeft te maken met luisteren, leiderschap en besluitvorming. Effectiviteit is het toepassen van bewezen principes die gedrag beïnvloeden en veranderen zodat resultaten daadwerkelijk behaald worden.

Habit 1: Wees pro-actief
Begrijp de kracht van de keuzes die u dag in dag uit maakt.
Ontdek hoe u een gebrek aan motivatie en weerstanden overwint door initiatieven te ontplooien.
Leer hoe u uw doelen realiseert zelfs wanneer de omstandigheden tegen lijken te werken.

Habit 2: Begin met het eind in gedachte
Creëer een persoonlijk statuut als leidraad voor waarden en normen en het formuleren van doelstellingen.
Weet waar u voor staat en waarop u door anderen graag aangesproken wordt.

Habit 3: Belangrijke zaken eerst
Begrijp hoe u uw tijd bewuster besteedt zodat belangrijke zaken voorrang krijgen op urgente zaken.
Ontdek hoe u het werken in de ’crisismode’ kunt beperken.
Ervaar hoe u de balans werk-privé gezond houdt.
Werk met hulpmiddelen voor het bepalen van doelen en het verkrijgen van zelfdiscipline.
Leer hoe u tijd en stress kunt managen door effectieve planning.

Habit 4: Denk WIN-WIN
Werk vanuit wederzijds voordeel en werk beter samen in plaats van te wedijveren.
Begrijp waarom werken vanuit WIN-WIN niet altijd makkelijk is en wat u daaraan kunt doen.
Ervaar wat een win-win houding voor u betekent.

Habit 5: Eerst begrijpen, dan begrepen worden
Leer te luisteren zodat anderen zich begrepen voelen, hun weerstanden verminderen en effectieve probleemoplossingen mogelijk worden.
Ontdek hoe u door tijd te nemen om anderen te begrijpen, u zelf beter begrepen zult worden.
Leer hoe uzelf beter begrepen kunt worden om zo betere resultaten te realiseren tijdens gesprekken en onderhandelingen.
Begrijp hoe uw interpretaties werken en uw manier van denken beïnvloeden.
Leer om sterke relaties te bouwen op basis van vertrouwen door middel van effectieve communicatie.

Habit 6: Synergie
Realiseer het resultaat van effectief teamwork op basis van wederzijds respect en het waarderen van verschillen met anderen.
Ervaar hoe u conflicten kunt oplossen door te werken vanuit nog niet besproken alternatieven die de belangen van alle belanghebbenden recht doen.
Gebruik verschillen tussen mensen om te komen tot betere oplossingen.

Habit 7: Houd de zaag scherp
Begrijp het belang van voortdurende verbetering en vernieuwing op alle gebieden van leven en werk.
Leer hoe u activiteiten kunt ontplooien die u helpen om langdurig hoge kwaliteit te leveren.

Resultaten van het toepassen van de 7 Habits
Vergroot vertrouwen op ‘een goede afloop’ in alles wat u begint.
Maak hechtere teams en organisaties, samengebracht door gedeelde visie en waarden.
Realiseer echt belangrijke doelen en verbeter zo uw effectiviteit.
Stimuleer het oplossen van conflicten vanuit wederzijds begrip en vertrouwen.
Verkrijg een groter commitment van collega’s en teamleden.
Werk aan voortdurende verbetering en vernieuwing en werk zo preventief tegen stress en burn-out.
Versterk relaties op alle niveaus.
Versterk uw mogelijkheden om om te gaan met verandering.
Verbeter samenwerking zodat u samen met collega’s afdelings- en bedrijfsdoelstellingen daadwerkelijk realiseert.

‘Find your voice and inspire others to find theirs.
Met het ‘vinden van je stem' doelt Covey op het achterhalen van wat jou als individu werkelijk boeit, inspireert en vervult. Het gaat om het achterhalen van die activiteiten of dat werk waarmee je zelf het gevoel hebt daadwerkelijk ‘een bijdrage te leveren'. Juist bij het leidinggeven aan kenniswerkers is het zaak om mensen te helpen hun stem te vinden. Juist kenniswerkers hebben een werkomgeving nodig waarin zij hun talenten en passie kwijt kunnen, waarin ze zichtbaar kunnen bijdragen aan de missie en doelen van de organisatie. Covey daagt mensen uit te leven als een ‘hele persoon'. Daagt managers uit hun medewerkers in te zetten als hele persoon. Als human being in plaats van human resource. Niet alleen hun handen, niet alleen hun hoofd. Het gaat om het leven en werken vanuit: talenten, passie, geweten én het vervullen van een behoefte in de wereld om hen heen. Op die manier werk je met medewerkers die met alles wat zij in zich hebben, bijdragen aan het realiseren van de organisatiedoelstellingen (en hun eigen doelstellingen).

Monday, June 27, 2005

De Hartstocht van Visie

De kracht van visie is ongelofelijk! Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen met een ‘op de toekomst gericht beeld van hun rol’ beter presteren op school en beduidend meer bedreven zijn in hun omgang met de uitdagingen van het leven. Teams en organisaties met een sterk missiegevoel presteren opvallend beter dan zij die geen duidelijk toekomstbeeld hebben. Volgens de Nederlandse socioloog Fred Polak is de ‘collectieve visie’ van een natie de voornaamste factor die van invloed is op het succes van beschavingen.

Visie is de beste manifestatie van creatieve verbeeldingskracht en de voornaamste drijfveer voor menselijke daden. Het is het vermogen om voorbij de huidige realiteit te kijken en dát te scheppen of uit te vinden wat nog niet bestaat, om dát te worden wat wij nu nog niet zijn. Visie schenkt ons het vermogen om te leven volgens onze verbeelding in plaats van volgens ons geheugen.
Wij hebben allemaal een visie op onszelf en onze toekomst. En deze visie schept consequenties. Meer dan iedere andere factor beïnvloedt visie de keuzes die wij maken en de manier waarop wij onze tijd besteden.
Als onze visie beperkt is – als zij niet verder reikt dan de voetbalwedstrijd komende zondag of het eerstvolgende soapprogramma op televisie – neigen we ertoe keuzes te maken die gebaseerd zijn op wat zich rechtstreeks voor onze neus afspeelt. Wij reageren direct op alles wat urgent is, op de impuls van het moment, op onze gevoelens of stemmingen, op ons beperkte besef van onze keuzemogelijkheden of op de prioriteiten van andere mensen. Wij weifelen en veranderen voortdurend van opvatting. Hoe wij over onze beslissingen denken – zelfs de manier waarop we ze nemen – verschilt van dag tot dag.
Als onze visie op illusie is gebaseerd, nemen wij beslissingen die niet uitgaan van de principes van het ‘ware noorden’ (principes die op de lange termijn geluk scheppen en zorg dragen voor resultaten op het vlak van de kwaliteit van het leven).

Bij de ‘hartstocht van visie’ hebben we het over een diepe onafgebroken stroom energie die voortkomt uit een veelomvattend, op principes, behoeftes en talent gebaseerd zien, dat chronos en zelfs kairos achter zich laat. Het gaat hier om een aeon-concept van tijd, afgeleid van het Griekse aion dat een generatie, een tijdperk, of zelfs een eeuwigheid betekent. Het boort de diepe kern aan van wie wij zijn en wat wij betekenen. Het wordt gevormd door de realisatie van de unieke bijdrage die wij kunnen leveren, de nalatenschap die wij kunnen achterlaten. Het verheldert doelstellingen, geeft ons een richting aan en stelt ons in staat boven ons kunnen te presteren.
We noemen het ‘hartstocht’ omdat deze visie een motiverende kracht is die zo krachtig kan worden, dat zij het DNA van ons leven vormt. Zij is zo ingeworteld en geïntegreerd in ieder aspect van ons bestaan dat zij de stimulerende prikkel wordt achter ieder besluit dan wij nemen. Visie is het vuur binnenin, de explosie van innerlijke synergie die plaatsvindt wanneer een kritieke massa wordt bereikt in verband met de integratie van de vier fundamentele behoeftes (leven, liefhebben, leren, blijvend resultaat nalaten).
Visie is de energie die het leven tot een avontuur maakt; het diep brandende ‘Ja!’dat ons in staat stelt – in rust en vertrouwen – ‘Nee!’te zeggen tegen de minder belangrijke dingen in ons leven.
Deze hartstocht stelt ons letterlijk in staat om angst, twijfel en ontmoediging te overstijgen, evenals veel andere zaken die ons van onze levensvervulling of het leveren van een bijdrage afhouden.
De kracht van een visie kan groter zijn dan de kracht van het script diep binnen in de menselijke persoonlijkheid, en visie onderwerpt en overstijgt dat tot heel de persoonlijkheid is georganiseerd voor de vervulling ervan. (voorbeeld Ghandi, een schuchtere solitaire man, die op basis van zijn visie zijn doelen wist te bereiken).

De creatie en naleving van een visie/missie heeft verstrekkende invloed op de manier waarop we onze tijd besteden. Het lijkt dan nog belachelijk om je zorgen te maken over snelheid in plaats van richting, over het uitsparen van minuten terwijl we misschien jaren verspillen. Visie is de fundamentele kracht die al het overige in ons leven aanstuurt. Zij stelt ons in staat prioriteiten op de eerste plaats te stellen, het kompas voorrang te geven boven de klok, mensen boven agenda’s en klokken te plaatsen.

uit: Stephen R. Covey, Prioriteiten, effectieve keuzes in leven en werk, 4e druk, 2001

Kern-waarden uit de wijsheidsliteratuur

We definiëren ‘wijsheidsliteratuur’ als het onderdeel van de klassieke, filosofische, spreekwoordelijke en inspirerende literatuur dat specifiek de kunst van het leven behandelt. Een deel van de nu beschikbare literatuur is ouder dan de formele wetenschap en filosofie en werd van de ene generatie op de andere doorgegeven door zowel de mondelinge traditie, spreekwoorden en symbolische kunst, als door het geschreven woord.
Tot de oudste geschreven literatuur behoort de Wijsheid van Ptah-hotep (2500 v.C), dat samen met andere Egyptische literatuur van grote invloed was op de cultuur van de Grieken. De Griekse en Hebreeuwse cultuur hebben een grote invloed gehad op het ontstaan van het moderne westerse gedachtegoed.
Oosterse wijsheidsteksten, zoals de geschriften van Confusius (551-479 v.C) en Mencius (371-289 v.C), zijn net als Indiase werken, zoals de Bhagavad Gita en de Dhammapada, tamelijk bekend in het Westen. Amerikaans-indiaanse literatuur wint langzaam ook bekendheid.

We moeten voorzichtig zijn om niet al te veel conclusies te trekken uit deze enorme hoeveelheid teksten, die onderling sterk verschillen op filosofisch, inhoudelijk en taalkundig vlak. Maar we hebben ondanks deze verschillen het gevoel dat er een belangrijk voordeel valt te behalen als we de algemene thema’s bekijken en de verschillen leren begrijpen en waarderen.
Op basis van onze eigen studie en onze inspanningen om te leren van de auteurs die enorm veel tijd en moeite hebben geïnvesteerd in de bestudering van deze onderwerpen, stellen wij voor dat dit de meest algemene onderwerpen zijn:
Keuze, bedachtzaamheid, waarde van keuzes, waarheid, elementaire behoeftes, natuur, relaties, bijdragen, perspectief.

Keuze
We hebben de kracht om te kiezen. Sommige keuzes brengen betere resultaten voort dan andere. Er bestaat een ‘oorzaak/gevolg’-relatie tussen keuzes en consequenties. Deze relatie wordt soms aangeduid als ‘de wet van de oogst’ ofwel wat we ‘de wet van de boerderij’ hebben genoemd.

Bedachtzaamheid
Wie de tijd neemt om dingen te overdenken in plaats van alleen maar te leven, wordt zich bewust van de consequenties van zijn of haar keuzes en kan lessen trekken uit het leven.

Waarde van keuzes
De meerwaarde van 1 keuze boven de andere is niet altijd even rationeel of gemakkelijk verdedigbaar, maar zij is te onderscheiden. Door een soort intuïtie weten mensen wat ‘goed’ is om te doen, en het leven verloopt beter naarmate men beter deze ‘gids’ leert te volgen.

Waarheid
Er zijn ‘waarheden’- fundamentele ‘levenswetten ‘ die onfeilbaar consistent zijn – en wij zijn beter af naarmate we beter leren volgens deze waarheden te leven.

Elementaire behoeftes
Er zijn elementaire behoeftes en niets binnen de menselijke ervaring die deze behoeftes negeert, kan lang goed blijven functioneren.

Matuur
Mensen maken deel uit van een groter ecologisch geheel. In harmonie met de natuur leven maakt een vitaal deel uit van de kwaliteit van het leven.

Relaties
De wet die de kwaliteit in onze relaties met anderen overheerst, is de wet van de wederkerigheid ofwel de Gouden Regel. Het leven is een stuk aangenamer als we anderen behandelen zoals we zelfs behandeld willen worden.

Bijdragen
De grote, schijnbare tweedeling is dat hoe meer we geven, des te meer we ontvangen.

Perspectief
Het leven behelst meer dan ‘ik’ en ‘nu’. Een groter beeld produceert hoogwaardiger besluiten.

Bijzonder aan de wijsheidsliteratuur is dat zij – gezien de mate waarin we er bepaalde patronen, samenhangen en thema’s in aantreffen – de meest waardevolle database van de menselijke ervaring vertegenwoordigt. Deze wijsheid negeren – er niet van proberen te leren – zou blijk geven van een minachting voor de hulpbronnen. Een regelmatige onderdompeling in deze grote database over het leven is ongetwijfeld een krachtige aanpak voor het onderricht van het geweten.

uit:"Stephen R. Covey, Prioriteiten: effectieve keuzes in leven en werk, 4e druk, 2001"

Sunday, June 26, 2005

De Mens is een Groot Wonder

De mens is een groot wonder, een eerbiedwaardig en eerwaardig wezen. Hij gaat over in de natuur Gods, als ware hij zelve een god. Hij kent het geslacht der geesten, omdat hij weet, dat hij dezelfde oorsprong heeft als zij. Hij ziet neer op dat deel van de menselijke natuur in hemzelf, dat al te menselijk is, maar hij vertrouwt op dat deel van zichzelf dat goddelijk is. Wat een gelukkige synthese is de mens! Hij heeft omgang met de goden, omdat er iets goddelijks in hem is, dat met hen verwant is.
Op dat deel van hem, dat hem tot een aardwezen maakt, ziet hij neer vanuit zijn innerlijkheid. Met alle andere dingen, waarmee hij zich door beschikking van hogerhand verwant weet, is hij door de band der liefde verbonden. Hij slaat de ogen op naar de hemel.
Zo staat hij op de best denkbare plaats, in het midden tussen aarde en hemel, en kan daardoor wat beneden hem is liefhebben en zelf door hogere wezens bemind worden.
Hij zorgt voor de aarde. Hij mengt zich met de snelheid van zijn gedachten tussen de elementen. Met de scherpte van zijn geest daalt hij af in de diepten der zee. Alles is hem mogelijk: de hemel vindt hij niet te hoog, hij meet die met zijn waakse geest als ware die vlakbij; zijn aandacht wordt door geen nevel gestuit; de dichtheid van de aarde verhindert hem niet, erin door te dringen en daar mijnbouw te bedrijven; de afgrondelijke diepten der zee beletten hem niet onder water te zien. Hij is alles tegelijk en overal tegelijk.
Alle wezens die bezield zijn hebben hun wortels in den hoge, maar onbezielde wezens zoals planten, groeien uit hun levende wortel van beneden naar boven. Sommige wezens hebben twee soorten voedsel nodig, andere maar een. Er is namelijk voedsel voor de ziel en voedsel voor het lichaam, voor de twee bestanddelen dus waaruit alle levende wezens bestaan. De ziel wordt door de hemel in zijn ononderbroken beweging gevoed. De lichamen danken hun groei aan water en aarde, het voedsel van de lagere wereld.
De Geest, het pneuma, waar alles van vervuld is, doordringt alle dingen en maakt alles levend. De mens wordt ook nog de geest geschonken om intuïtief te schouwen: dat is de quintessence, het vijfde element naast aarde, water, vuur en lucht, het enige deel van de mens dat uit de ether boven afkomstig is. De mens alleen namelijk van alle levende wezens wordt door de geest zo onderscheiden, opgericht en hoog verheven, dat hij het denken Gods bevroedt.

Asclepius 6; de volkomen openbaringen van Hermes Trismegistus (500 v. C).

Saturday, June 25, 2005

mensen zoeken mensen

Mensen verwonderen zich
Over de goden over de wereld
Waarom is er iets en niet niets

Mensen denken over zichzelf
Wie ben ik wat wil ik wat moet ik doen
Ben ik die ik had willen zijn

Mensen zijn op weg naar de dood
Is de dood het einde van alles
Is er leven dat de dood overwint

Verdwaald, gevangen, gevallen
In geloof en in hoop en in liefde
Is de mens op zoek naar de mens.

Vrede

Is schuldig het laatste woord?
Is de dood het einde van alles?
Zijn wij ‘op een reis zonder thuisreis’?

Mensen zijn niet gauw tevreden
Zij zoeken boven zichzelf uit naar
Vrede, nirvana, het eeuwige leven

Naar dat wat je niet kunt tellen
Een werkelijkheid zo werkelijk
Dat er geen woorden voor zijn

Onrustig is het hart van de mens
Totdat hij het heil heeft gevonden
En liefheeft en weet en is.

de levensweg

Smal is de weg naar het leven
En breed is de weg naar de dood.
Twee wegen – en de mens op de tweesprong
Verdwaalt, wanneer hij geen gids heeft,
Die hem bij de hand neemt en leidt;
Want een mens moet zichzelf overwinnen
En alleen is hij daar niet toe in staat.

De weg gaat daarom door de woestijn,
Maar onderweg wordt het heil bevestigd
En er is liefde en vrede en recht.

Het doel en de weg vallen samen
Voor wie de woorden van het leven in acht neemt.

Hebben en Zijn

Op school stonden ze op het bord geschreven,
het werkwoord ‘hebben’ en het werkwoord ‘zijn’;
hiermee was tijd, was eeuwigheid gegeven,
de ene werkelijkheid, de andere schijn.

Hebben is niets. Is oorlog. Is niet leven.
Is van de wereld en haar goden zijn.
Zijn is, boven de dingen uitgeheven,
vervuld worden van goddelijke pijn.

Hebben is hard. Is lichaam. Is twee borsten.
Is naar de aarde hongeren en dorsten.
Is enkel zinnen, enkel botte plicht.

Zijn is de ziel, is luisteren, is wijken,
is kind worden en naar de sterren kijken,
en daarmee langzaam worden opgelicht.

Ed Hoornik.

Uniek mens

"De belangrijkste bijdrage die een mens kan leveren tot het productieproces
is nu eenmaal niet kracht, handigheid, geheugen of intelligentie.
Dat zijn eigenschappen die in belangrijke mate door machines kunnen worden overgenomen.
De belangrijkste bijdrage van de mens is zijn initiatief en creativiteit."

UNIEK

UNIEK

Soms, als de muizenissen in mijn kop
de overhand gaan krijgen, zoek ik de zoute zeelucht op
om al het zwarte te verdrijven.
Ik inhaleer de lucht van 't zoute water,
het donker in mijn hoofd verdwijnt, weg is die kater
dan gaat er een sluier voor mijn ogen weg, 'k geniet
weer van het mooie dat de schepping biedt.

Daar vaart een schip, haar masten wijzen
naar 't zwerk dat naar de einder vlucht.
Zeemeeuwen krijsen, zwevend in de blauwe lucht.
Duizenden schelpen in het zand,
door de zee hierheen gebracht.
Ik neem er eentje in mijn hand
en wordt getroffen door de pracht.

Ik zoek, maar vind geen tweede schelp
van dezelfde vorm en tint
en opeens weet ik heel zeker
dat ik geen twee dezelfde vind!

Geen zebra's met dezelfde strepen,
geen dier, geen bloemen, groot of klein;
Ze zijn allemaal verschillend,
geen twee die dezelfde zijn.

En zo ben ik, een van miljoenen,
uniek, als uniek mens gemaakt.
Ik mag mijn leven leven, mijn doelen stellen.
Gelukkig, ik zie de zon weer schijnen; dit scheepje wordt niet meer gekraakt!

Bewerking van een gedicht van Aad van der Klooster, uit 'een kruimel van de tafel'.

Tuesday, June 21, 2005


Zee kiezen

Het water roept.
Het is die ongrijpbare mengeling van avontuur, nostalgie en romantiek,
die mensen steeds weer doet besluiten om scheep te gaan.
Genieten van de rust van het water en tegelijk de spanning voelen van honderden vierkante meters zeil.
Kijken hoe een vlek aan de horizon een silhouet wordt, een silhouet een dorp, om vervolgens achter een slingerende dijk te verdwijnen.
Ondertussen je dagelijkse beslommeringen overboord zetten
en je gedachten de vrije loop laten.

-------

Als je een schip wilt gaan bouwen
Breng dan geen mensen bijeen
Om timmerhout te sjouwen
Of te tekenen alleen.

Voorkom dat ze taken ontvangen
Deel evenmin plannen mee
Maar leer eerst de mensen verlangen
Naar de eindeloze zee

[Antoine de Saint Exupery]

Wednesday, June 15, 2005

Ooit liet God de mens toe in het paradijs
Om hem er enige tijd later weer uit te verdrijven
Sindsdien leeft de mens in ballingschap
Niet meer in staat de herinnering aan die voorgoed onbereikbare toestand van geluk en ongeschondenheid uit te bannen
Creatief als altijd – was dat al niet de oorzaak van de verbanning? – scherpt de mens aan dit ongeluk een van zijn mooiste emoties; het verlangen
En een van zijn vruchtbaarste; nieuwsgierigheid naar het nieuwe.
En misschien wel zijn hardnekkigste; de koppige onwil zich neer te leggen bij wat onontkoombaar schijnt.
En zo blijft het paradijs vanuit de verte in zicht.
Op zoek naar de contouren van het aardse paradijs
Over verlies, verlangen, vervulling en verwachting.